11 Temmuz 2015 Cumartesi

Stratis Bournazos: Yeni bir Memorandum veya Kopuş? Çifte Çıkmaz

Bu yazı, yirmi yıllık gazeteciliğim boyunca en yazdığım en zor yazı. Bu anlaşmayla ilgili ne diyebilirim? Ve en önemlisi, aslında ne yapmalıyız?

Eğer muhafazakarları, sosyalistleri veya aralarında yer tutan o “POTAMI” (Nehir) partisini destekliyorsanız, bir derdiniz olmamalı: her türlü SYRIZA'nın başarısızlığına sevinir ve hükumeti devirmek için entrika çevirmeye devam edebilirsiniz. Eğer Komünist Parti'yi destekliyorsanız “Tutarlı olan sadece biziz” diye bağırabilirsiniz. Ve nihayet eğer Ocak'tan çok önce SYRIZA'ya hainin önde gideni diyen nefret dolu seçmenlerdenseniz, yine bir derdiniz olmamalı.

Yeni bir Memorandum mu?

Ama diğer yandan eğer -SYRIZA'yı destekleyin veya desteklemeyin- bu hükumetinin derdinin kendi derdiniz olduğunu, Sol için ve ülkeniz için büyük bir fırsat olduğunu düşünüyorsanız, eğer bu hükumetin kaderi için dertleniyorsanız, o zaman güç durumdasınız.

Bu tür bir sorgulama hattı ikna edici değil; nihayetinde tercih edileni desteklemeye ön hazırlık olarak kullanılabilir: Memorandumu imzalamak, Eurogroup'la bir kopuş peşinde olmak ve hatta AB'den bir çıkış istemek. Ne seçimler ne de referandum (önemlerini küçümsemeden) SYRIZA'ya bir kopuş aramak veya yeni bir memorandum imzalamak yetkisini vermedi. Birkaç itiraz:

* Yunan hükumetinin önerisi, açıkçası, berbat. Bu da bir tür Memorandum. Bu, hükumetin ve bir bütün olarak (memorandumun feshedilmesini, “dürüst bir anlaşmayı” vs. vaat eden) SYRIZA'nın programının açık bir başarısızlığıdır. Bu kendisine “yoldaş” diyen herkesin kişisel ve kolektif başarısızlığıdır.

* SYRIZA'nın bu gelişmede belirgin bir politik sorumluluğu var: hem analizleri hem de politikalarının gerçekçi olmadığı kanıtlandı. Yine de bu sorumluluk kreditörlerininkinin yanında küçük kalıyor. Fare, fille -komik diyemesek de imkansızdı- güreşmeye çalıştı. Durum kritik çünkü elimizde ortada bir Kurum olarak Avrupa'nın kolektif başarısızlığı var.

* Anlaşmaya “adil”, “uygulanabilir” falan denmemeli. Eğer bu tür bir anlaşmayı Samaras imzalamış olsaydı, isyan ederdik. O zaman neyin iyi olduğunu söyleyelim ama esas olarak başarısızlığımızı itiraf edelim. Mali sıkıştırmayla verilen bir ültimatomun sonucu oldu diyelim. Aynı zamanda bu tarihteki önemli anın bir görünümü: Avrupa sosyal demokrasisi, Sağla neredeyse aynı yerde. Sol ve eylemci gruplar küçük, gösterileri de duygusal ama etkisiz.

* SYRIZA hükumetinin esas başarısı, Yunanistan'da uzun süredir devam kemer sıkmayı, Avrupa demokrasisi bağlamında ortaya getirmesi, dikkatleri ona çekmesi. Başbakan Tsipras'ın Avrupa Parlamentosu2ndaki konuşması, Avrupa çapında dayanışma açıklamalarını tetikledi. Hatta Avrupa'daki neoliberal cephede bazı çatlaklar bile meydana geldi.

Şu “Kopuş” nedir?

Nihayet şu “kopuş” nedir? Avrobölgesi içerisinde iflas mı? Adı kötüye çıkmış avrodan çıkış mı? Hatta AB'den çıkış mı? Her birinin nasıl istenirse öyle anlaşılabilir olmasını endişe verici buluyorum.

* Eğer kopuş yarın gerçekleşirse en düzensiz, acı verici ve yıkıcı şekilde olacaktır: hazırlıksız bir devlet aygıtı, boş banka kasaları, ekonomik, sosyal ve politik kargaşayla sonuşlanacak aceleci bir ulusal para basımı. “Felaket” sözcüğü aklımda yer ediniyor. Bu, gerçekten de çatışma içindeki bir toplumda her zaman olduğu gibi en zayıflara zarar verecek bir en kötü durum senaryosu olurdu. Bu durumda hükumet büyük bir olasılıkla istifa edecektir.

* Bununla beraber daha anlamlı bir soru var: “Kopuş” bir plan doğrultusunda, düzgünce ve bir hükumet çöküşü olmadan yürütülse bile bu neden ülkeyi daha iyi bir duruma getirsin ki? Neden bundan en alt sınıflar (asgari ücretliler ve düşük emekli maaşı alanlar, işsizler, gençler) yarar sağlasın? Avrobölgesinin hatta AB'nin dışındaki bir sol hükumet, iktidar oyunundan sağ çıkabilir, yasaların baskılarının üstesinden gelebilir ve ülkenin durumunu uluslararası işbölümünde daha iyi bir duruma getirebilir mi?

* Eğer Avro üyeleri olarak bize karşı olanlardan daha zayıf olduğumuz için başarısız olduysak, niye Avrobölgesinin dışında güçlü olacağımız düşünülüyor? Eski ve yeni kreditörlerle müzakere ederken nasıl daha iyi şartlar elde edelim? Bu ancak ülke izole edilirse, duvarlar örülürse, ticaret yapmazsa ve borç-alacak ilişkisine girmezse mümkün.

Çifte çıkmaz

Memorandumu imzalamak da düzensiz bir Avrodan çıkış da kreditörler tarafından dayatılan iki seçenek. Bu seçeneklerden hiçbiri SYRIZA'nın ve Yunan halkının isteklerini yansıtmıyor.

Samimi olalım; anlaşmayı güzellemeyelim, kopuşu idealleştirmeyelim. 

11.07.2015

Stratis Bournazos

0 yorum: