İzlanda’da 27 Nisan’da yapılan parlamento seçimleri, açık bir şekilde sol kanat koalisyona artık hizmetlerine gerek duyulmadığı mesajını verdi. Merkezdeki İlerici Parti, milletvekili sayısını ikiye katlayarak seçimlerin galibi oldu. Sağcı Bağımsızlık Partisi (BP) ayakta kalmayı başardı ama liderinin partiyi bir arada tutması için hükumete girmesi gerekiyor. Sosyal Demokratlar tarihlerinin en düşük oy alma rekorunu kırarken Sol Yeşiller’in yeni genç lideri sadece iki hafta önceki seçimlerden sonra geriye itildi. İki yeni parti sahneye çıkıyor: Parlak Gelecek ve İzlanda Korsan Partisi.
Ülkenin ekonomik çöküşünden sonra İzlanda’da iktidara gelen Sosyal Demokrat-Yeşil Sol koalisyonun, bir seçim dönemini tamamlamasını çok az kişi bekliyordu. Sayısız güçlüklere ve iktidarın son aylarını azınlık koalisyonu olarak geçirmelerine neden olan Sol Yeşiller’in iç sorunlarına rağmen başardılar. Partilerin yaşlı liderleri, AB, anayasa ve *Icesave konuları üzerine tekrarlayan savaşlar nedeniyle yorgun düşerken seçimlere doğru destekleri yavaş yavaş azaldı.
Koalisyon partileri, 2009’da uygulamaya başladıkları ve geçtiğimiz birkaç yılda kamu harcamalarında yapılan büyük kesintiler sırasında refah sistemini koruduktan sonra ekonominin yeniden ayağa kalkmasına odaklandıkları yolun aynısını takip etmeyi vaat ettiler. Hükumet enflasyonu %5’in altına indirdi, 2009’daki 200 milyar **ISK’lik bütçe açığını neredeyse tamamen eritti ve işsizliği %4’ün altına çekti. Ama seçmenler daha fazlasını istiyor gibi görünüyordu ve muhalefet partileri de söz vermeye hevesliydi.
Sağcı Bağımsızlık Partisi’nin başkanı Bjarni Benediktsson, vergileri düşürmeyi ve basitleştirilmiş bir vergi sistemini vaat etti. Mart ayındaki anketlere göre BP’nin oyu en düşük seviyeyi gördü ama seçimlerden bir ay önce parti lideri Benediktsson’la yapılan samimi bir söyleşi gidişatı değiştirdi. BP, seçimlerden %26’yla en çok oy alan parti olarak çıktı ve 19 sandalye kazandı. Buna rağmen, bu sonuç BP’nin tarihindeki ikinci en kötü sonuçtu ve çarpık seçim sisteminin sonucu olarak İlerici Parti, BP kadar milletvekilliği elde etti. Sosyal Demokratlar %12,9 oy oranı ve 9 sandalye, Sol Yeşiller ise %10,9 ve 7 sandalye kazanarak yarı yarıya oy kaybetmiş oldular. Bu seçimlerde, çok sayıda yeni parti yarıştı ama iki tanesi sandalye kazandı: %5 oy ve 3 sandalye kazanan Korsan Partisi ve İzlanda tarihinde yeni bir parti için en iyi sonucu %8 oy ve 6 sandalye kazanarak elde eden Parlak Gelecek. Bunların dışında 9 parti daha büyük kısmı soldan olmak üzere toplam %12 oy aldılar ve hiç sandalye kazanamadılar.
İlerici Parti, hiç şüphesiz seçimlerin kazananı. Parti lideri Sigmundur Dadiv Gunnlaugsson, adını Icesave anlaşmalarına karşı kampanyada duyurdu ve 2009'da parlamentoya İP lideri olarak girmeyi başardı. Geçtiğimiz dönem boyunca yavaş yavaş popülarite kazanırken, EFTA mahkemesinin, EFTA Gözetim Yönetimi'nin İzlanda bankalarındaki mevduatları koruyarak AB yönergelerini ihlal ettiği iddiasını reddetmesinden sonra partisine olan destek fırladı. İP'nin kampanyası, yabancı finans kuruluşlarından geri alınan paraların hane borçlanmasını azaltmaya yönelik kullanma vaadi gibi bireysel borçlara odaklandı. Partinin sert AB karşıtı pozisyonu da kırsal bölgelerden oy almasını sağladı. İP, oyların %24'ünü aldı ama kırsal bölgelerdeki baskın oy oranı sayesinde BP ile aynı sayıda -19- sandalye kazanarak 2009'daki 9 olan sandalye sayılarını ikiye katladılar.
İP başkanı Gunnlaugsson'a, koalisyon hükumetini kurması için görev verildi. En açık sonuç BP ve İP koalisyon kurmasıyken parlamentodaki tüm partilerle konuşacağını duyurdu. Ekonomiye dair sanayi yanlısı bakışları ve AB üyeliğine olumsuz yaklaşımları ortak. Partiler, AB'yle müzakere sürecini durdurmayı deneyecekler ama ikisi de müzakerelere referandumda aksi sonuç çıkmadıkça devam etmeyeceklerini söylediler. Anketlere göre nüfusun %60'ı müzakerelerin tamamlanmasını destekliyorken yine de seçmenlerin çoğunluğu AB üyeliğine şüpheyle bakmaya devam ediyor.
*Icesave: Batan İzlanda bankası
** ISK: İzlanda kronu
Silja Bára Ómarsdóttir
Transform!
Çeviri: Kontra Salvo
0 yorum:
Yorum Gönder