6 Ocak 2013 Pazar

Rusya'daki Sol Politik Güçler

Başkan Vladimir Putin'in iktidara yükselişinin, solun içinde bulunduğu durumu devam ettireceği Parlamento ve başkanlık seçimi kampanyalarının kendisinden belli olmuştu bile. Kampanya boyunca Putin, RFKP ve sözde “yurtsever muhalefet”in kendilerine ait saydıkları kozları kullanmayı yine bildi. Putin, Rusya'nın büyük güç olduğu söylemiyle seçmenleri etkiledi ve Kafkaslar'daki askeri operasyonların ateşlediği artan milliyetçi duyguların avantajını kullandı.

Başkanlık otoritesinin bu takviyesi, yine de, sadece Putin'in kişisel imajı ve büyük güç sömürüsüne, milliyetçi duygulara bağlanamaz. Rusya'nın politika sahnesindeki güçler dengesini etkileyen başka bir önemli etken de 1999'da başlayan, ağırlıklı olarak (Rusya ihracat gelirinin ana kaynağı olan) petrol ve gaz fiyatlarındaki artışa ve bir dizi başka lehteki ekonomik koşula bağlı istikrarlı ekonomik büyümeydi. 2008-2009 krizi durumda keskin bir değişikliğe yol açmadı. Ama Rusya'da toplumsal ayrışma ABD'den fazla, İsveç'ten ise 2 kat daha fazla ve daha da artıyor. Aynı zamanda yoksulluk da yüksek seviyelerde.

Son on yılda Rusya'nın iç politik durumu, muhalefetin ancak Başkan'ın yönetimi tarafından kesin bir biçimde sınırlanan bir alan içinde hareket edebildiği sınırlı bir demokrasi olarak tarif edilebilir.

Emek hareketindeki değişiklikler de Sol'un pozisyonunu etkiledi. Bu yüzyılın ilk on yılı boyunca grevler belirgin birşekilde azaldı; geçmişte yaşanan tüm grevler ücret ödemelerindeki gecikmelere bağlı olduğu için, ekonominin büyüdüğü veya bir şekilde istikrarlı olduğu dönemlerde ücret ödemedilerinde gecikmeler daha az yaşandığı için iş yavaşlatmalarda artış olmadı. Emek hareketi, daha başka talepler ileri sürmeye hazırlıksız olduğunu göstermiş oldu.

Modern Rusya'nın gerçekten etkin sosyal güçleri arasında “sıradan” entelektüel temelli hareketler bulunuyor. En bilinen örnekleri arasında, Khimky Ormanı'nın, "Herkes için Eğitim" hareketinin düzenli eylemleri ve kitlesel internet kampanyaları ve yurttaş ağlarının protesto eylemleri ve mitingleri yoluyla kurtarılması çabası var.

Şu andaki durumda Duma'da sol muhalefet diyebileceğimiz iki grup (Rusya Federasyonu Komünist Partisi ve Adil Rusya), parlamento dışı çeşitli gruplar var.

Majestelerinin Muhalefeti

Rusya Federasyonu Komünist Partisi:

RFKP'nin temel özellikleri:

A. Üyelik: En büyük muhalefet örgütü. Resmi olarak 500.000 bin üyesi, gerçekte ise 100.000'den az aktif üyesi var. Duma'daki sandalyelerin %20'sine sahipler.
B. Ekonomik program: Hammadde üretimi, enerji santralleri, eğitim, sağlık, demiryolu ve diğer ulaşım sektörlerinde devlet egemenliği, sıkı devlet kontrolünde piyasa ekonomisi, yüksek seviyede sosyal yeniden paylaşım ve garantiler, “oligarşik sermayenin” millileştirilmesi.
C. Politik hedefler: İfade özgürlüğü ve diğer geleneksel değerlere dayalı çok partili demokratik sistem. Gerçekte: Esas liderleri ve “sıradan” üyeleri tarafından desteklediği SSCB'nin Stalinist modeli.
D. İdeoloji: Temelinde “yurtsever” Rus değerlerinin olduğu sosyalist sloganlar, ortodoks kilisesinin değerlerine destek, Stalinizm.
E. Parti içi ilişkiler: Otoriter model, güçlü merkezileşme, her tür muhalefetin kaldırılması (aslında parti içinde gayriresmi olarak demokratik sosyalist ve daha radikal sol bir muhalefet var)
F. Gerçek politika: Çoğunlukla Putin karşıtı açıklamalar ama herhangi bir Putin karşıtı eylemlilik yok. Pragmatik, yumuşal sol. Duma oylamalarında, ekonomik ve sosyal sorunlarda Ptuin karşıtı, jeopolitik konularda genellekle Putin yanlısı.
G. Parlamento dışı etkinlik: Çok zayıf.
H. Esas sosyal taban: Alt düzey devlet çalışanları, aydınların yoksul kesimi, emeklilerin nitelikli azınlığı.

İlk olarak, Putin yanlısı Birleşik Rusya partisinin hem resmi (yönetsel) hem de gerçek bir hakimiyetinden söz edebiliriz. Bu başarı, muhalefetin alanında (Büyük güç politikası, “devlet yurtseverliği” ve politik çerçevenin muhafazakar kanadından alınan diğer unsurlar) hareket etme eğilimine dayalıydı ve Rusya'nın barbar yarı kapitalizminin büyük güç modeline geçmesine karar veren otoriteler tarafından hatasız ve kolayca yerine getirildi. Bu, RFKP'nin pozisyonu ve Duma'daki rolünde keskin bir gerilemeye neden oldu.

İkinci olarak RFKP içinde huzursuzluk artıyor. Aynı zamanda parti liderlerinin, üyelerinin ve destekçilerinin farklı politik duruşları her geçen gün daha açığa çıkıyor.

Huzursuzluk yeni değil. Sıradan üyelerin parti liderliğini ve parlamenter grubun otoritelere aşırı sadakatini kınaması için pek çok nedeni oldu.

Sözde “kızıl” bölgesel liderlerin politikaları daha fazla öfkeye yol açtı. İktidarlarını, sosyal ve ekonomik politikalarda radikal değişikler yaparak sıradan halkın çıkarları için kullanmak yerine Kremlin'le iyi ilişki kurmayı gündemlerinin ilk sırasına almakla suçlandılar. Aynı zamanda yetkilerini solun politika mücadelesini desteklemek için kullanmamakla itham edildiler.

RFKP'nin diğer üyeleri (partinin illerdeki sıradan üyeleri) ve radikal sol muhalefetin destekçileri (özellikle Rusya Komünist İşçi Partisi-RKİP) Putin'in politikalarını başından beri sertçe eleştirdiler. Putin'in sosyo-ekonomik programını çizmek için liberal sağın ekonomik danışmanlarına dayandığına dikkat çektiler. Gerçekten de başkanlığın attığı adımlar, Putin'in ekonomik liberalleşmeden daha öteye giden bir politika takip etmeye hazırlandığını doğruladı.

Adil Rusya:

Adil Rusya'nın temel özellikleri:

A. Üyelik: Resmen 50.000, gerçekte 10.000'den az ve bir kaç yüz militan. Duma'daki sandalyelerin %7'si.
B.Ekonomik program: Hammadde üretimi, eğitim, sağlık sektörlerinde devlet egemenliği, sıkı devlet kontrolünde piyasa ekonomisi, yüksek seviyede sosyal yeniden paylaşım ve garantiler, “oligarşik sermayenin” millileştirilmesi. (RFKP'ye çok benzer)
C. Politik hedefler: İfade özgürlüğü ve diğer geleneksel değerlere dayalı çok partili demokratik sistem. AR sivil toplumun önemini vurguluyor ama gerçekte Putin'in tüm politik tedbir ve eylemlerini destekliyor.
D. İdeoloji: Yumuşak “devletçilik” ve yurtseverlik içeren sosyal demokrat sloganlar. Açıkça belirtilmeyen Stalinizm eleştirisi.
E. Parti içi ilişkiler: Çok dağınık milletvekili yapısı (eski RFKP'den eski Jirinovski'nin partisinin üyelerine kadar), çok pragmatik parti liderliği, yumuşak otoriter model, yumuşak merkeziyetçilik, çok çeşitli çevrelerden üyeler (herkes muhalefettedir)
F. Gerçek politika: Çok esnek ve pragmatik, yumuşak sol. Duma oylamaları: Ekonomik ve sosyal konularda bazen Putin karşıtı, politika ve jeopolitikte Putin destekçisi.
G. Parlamento dışı etkinlik: Zayıf ama RFKP'den daha iyi.
H. Esas sosyal taban: Orta sınıf aydınlar, emeklilerin azınlığı, bazı orta ve alt seviye devlet çalışanları

Parti, esas olarak Putin'in başkanlığına bağlı olarak RFKP'ye alternatif olarak kurulmuştu ama şimdi lideri Mironov'a yapılan saldırı sonrasında Birleşik Rusya ve hükumet politikalarına çok daha radikal eleştiriler getiriyor.

Parlamento dışı muhalefet 

Liberal demokrat Putin karşıtı grupların (Kasparov çevresi, STK'lar, Gorbaçov'un sosyal demokrat partisinin unsurları ve diğerleri) ve radikal sol grupların (Sol Cephe, Limonov çevresi ve bazı küçük gruplar) çok gevşek ve çelişkili birleşmelerinden oluşan değişik gruplar var. Ana hedefleri; gerçek demokratik kurumları oluşturmak ve muhalefet eylemleri için asgari düzeyde güvence sağlamak. Bunun için mitingler, yürüyüşler ve internet kampanyaları düzenliyorlar. Rusya Sosyal Forumu'yla bağlantılı çeşitli STK ve sosyal hareketler, göreli olarak daha büyük bir role sahipler. En etkinleri şöyle:

  • Küçük bağımsız sendikalar (öğretmen, öğrenci, hava trafik kontrolörleri, oto montaj işçileri) 
  • Herkes için Eğitim Hareketi (STK ağları ve eğitimin özelleştirilmesi ve ticarileştirilmesine karşı diğer hareketler) 
  • Yurttaş haklarını savunan bölgesel hareketler (özellikle büyük sanayi kentlerinde) 
  • Ekoloji örgütleri 
  • İnsan hakları örgütleri 
  • Solcu entelektüel gruplar ve diğerleri 

yazının orijinali için: Transform!

0 yorum: